Włókno konopne — wszystko, co warto o nim wiedzieć
Włókno konopne — wszystko, co warto o nim wiedzieć
Chcielibyśmy napisać, że włókno konopne przeżywa swój renesans. I po części faktycznie tak jest. Jednak musimy to przyznać — to dopiero początek odrodzenia się włókna konopnego w polskim i światowym przemyśle.
Niemniej, jest to bardzo dobra wiadomość. Dla rolników, producentów konopnych wyrobów, a przede wszystkim dla naszego środowiska. Jak to możliwe? Czy warto używać tego materiału do produkcji tekstyliów? No i jak to było kiedyś? Może warto pójść w ślady naszych przodków?
Zapraszamy do lektury nieco innej niż zazwyczaj. Poznajmy roślinę konopi z tej drugiej, przemysłowej strony.
Jak powstaje włókno konopne?
Włókno konopne to część legalnych w Polsce konopi siewnych. Cały proces powstawania tego materiału nie jest mocno skomplikowany, ale wymaga niebywałej dokładności i uwagi podczas wykonywanej pracy. W procesie roszenia słomy (fazy fermentacji) następuje rozkład drewnianych części konopi od jej włókien. Podczas tego procesu należy zapewnić równomierny rozkład substancji kleistych. To za prawidłowym roszeniem idzie najlepsza jakość włókna konopnego. A po czym takie poznać? Po ciemnoszarym kolorze i charakterystycznym dźwięku, wydawanym przez łamaną słomę. Kiedy ta jest sucha, następuje wydobycie włókna konopnego. Dopiero oddzielone i oczyszczone jest przygotowane do dalszej obróbki.
Rodzaje włókien konopnych
- długie — wysokiej jakości materiał wykorzystywany w branży tekstylnej,
- krótkie — powstałe w wyniku rozpadu długich włókien konopnych. Służą jako materiał ociepleniowy lub pakuły uszczelniające. Są też wykorzystywane do produkcji papieru konopnego.
Włókno konopne — jakie ma właściwości
O właściwościach włókna konopnego pisaliśmy wcześniej w artykule Ubrania z konopi — ekologiczna odzież wraca do łask. Mimo to warto przypomnieć najważniejsze z nich.
- Włókno konopne ma naturalną barierę ochronną przed grzybami i bakteriami.
- To najbardziej wytrzymały, roślinny materiał na świecie.
- Wyróżnia się dużą odpornością na procesy gnilne.
- Nie powoduje reakcji alergicznych, dlatego ubrania z włókna konopnego może nosić każdy.
- Zawiera w sobie ligniny, które zabezpieczają przed przenikaniem promieni UV. To właściwość cenna przy produkcji czapek i kapeluszy konopnych.
Wpływ na środowisko
Rośliny konopi poza tym, że są wykorzystywane w wielu gałęziach gospodarki, pozytywnie wpływają na środowisko, w którym rosną. Wydawałoby się, że do upraw jakichkolwiek roślin potrzeba wody i chemikaliów, a to szkodzi planecie. Okazuje się, że konopie działają zupełnie inaczej, wręcz w symbiozie z otaczającym nas światem. W jaki sposób?
- Rośliny konopi oczyszczają glebę i szybko rosną.
- Do uprawy włókna konopnego nie stosuje się środków chemicznych. A to dlatego, że konopie są odporne na działanie insektów i chorób.
- Ich wzrost nie jest uzależniony od zużycia dużej ilości wody.
Włókno konopne — zastosowanie
- Włókno konopne używa się do produkcji tkanin konopnych, np. odzieży. Powstałe z niego tekstylia są wytrzymałe, oddychające, wygodne i (co istotne) ekologiczne.
- Z materiału z konopi siewnych powstają liny dekoracyjne, maty dezynfekujące i siatki wędzarnicze.
- Włókno konopne to doskonały zamiennik znanych pakuł hydraulicznych.
- Włókna konopne są wykorzystywane także do produkcji pościeli i wypełniaczy do poduszek.
- Tak jak nasi przodkowie, tak i my używamy włókna konopnego w przemyśle morskim, tworząc żagle, sieci, worki i liny marynarskie.
- Dywany konopne i… dready? Tak! To także włókno konopne.
Włókno konopne kiedyś — kartka z kalendarza
Już starożytni Grecy i Egipcjanie nosili pierwsze konopne ubrania. To właśnie poszukiwacze złota w Stanach Zjednoczonych mieli na sobie mocne jeansy z włókna konopnego. A żeby było jeszcze bardziej historycznie i odkrywczo, trzy statki Krzysztofa Kolumba miały żagle wykonane z konopi siewnych. I tak popularność konopi przez wieki rosła na kontynentach. Jedni nakazywali uprawy tych roślin, inni straszyli karą grzywny. Nic co dobre wiecznie trwać nie może więc i konopie przeżyły w końcu swój pierwszy upadek. Rozwój technologii i medycyny w okresie międzywojennym wyhamował uprawę konopi siewnych i ich zastosowanie w przemyśle. Działania militarne zniszczyły wiele upraw. To, pogoń za tworzywami sztucznymi i zachłyśnięcie się wszystkim, co nowe sprawiło, że konopie odeszły do lamusa. Niestety, do dzisiaj zmagamy się ze skutkami tego „rozwoju”. Ogromne ilości śmieci, zmiany klimatu — to wszystko jest tego konsekwencją. Mimo to widać światełko w tunelu. Zaczynamy dostrzegać i próbujemy zmieniać to, do czego doprowadziły poprzednie pokolenia. Dzisiaj można śmiało rzec, że konopie zbliżają się do swojego renesansu. Nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie.
Przyszłość włókna konopnego
Świadomość ekologiczna społeczeństwa rośnie. Coraz częściej decydujemy się na alternatywne, naturalne kosmetyki i leki. Wybieramy produkty, które są trwałe i ekologiczne zarazem. To dobry znak. Jesteśmy świadkami powrotu do maksymalnego wykorzystania tego, co daje nam natura i życia z nią w prawdziwej harmonii? Być może. Miejmy nadzieję, że niedługo włókno konopne znów będzie należycie doceniane, a widok osób w konopnych ubraniach na ulicy nie będzie nas już dziwił.
Póki co, wszyscy zwolennicy konopi mają jedno, bardzo ważne zadanie — odczarowywać tę roślinę. Uświadamiać społeczeństwo i zachęcać do poznawania konopi. Ta roślina może przynieść więcej dobra, niż nam się wydaje.