Historia Legalizacji Marihuany w Stanach Zjednoczonych

Jeśli słyszymy o legalizacji Marihuany poza naszymi granicami, zwykle dotyczy to Stanów Zjednoczonych.

Przyczyny zainteresowania właśnie tym krajem są różnorakie. Po pierwsze, można ogólnikowo powiedzieć, że ze względu na pozycję jaką zajmują Stany na politycznej i kulturowej mapie świata, wszystko co tam się dzieje ma dla nas znaczenie. Można również wskazać, że ze względu na głoszone wszem i wobec hasło ,,Wolności’’, legalizacja marihuany medycznej, czy też nie, powinna być tylko formalnością.

Bez względu na przyczyny, USA są dzisiaj jednym z krajów, w których to debata o legalności medycznej marihuany odbija się najszerszym echem, i to zarówno jeśli chodzi o media światowe, tak i lokalne. Nie zawsze jednak tak to wyglądało, bywały bowiem czasy, w których to uprawa marihuany była nie tyle tolerowana przez państwo co wręcz nakazana. Mowa tu jeszcze o czasach kolonialnych, sprzed Deklaracji Niepodległości USA. Historycy potwierdzają autentyczność rozkazu króla Jakuba I, który to nakazał kolonistom uprawę 100 sadzonek konopi. Uprawa konopi była również kultywowana w latach późniejszych, czego dowodem jest plantacja konopi Georga Washingtona.

Jednakże uprawiana w tamtym czasie konopia nie miała nic wspólnego z medycyną czy też narkotykami. Posiadała ona bowiem bardziej praktyczne, przyziemne zastosowanie. W Stanach, tak jak i w innych częściach świata, konopia była wykorzystywana do produkcji lin i ubrań. Na pierwsze wzmianki o medycznym zastosowaniu marihuany należało poczekać do lat 50. XIX wieku. Jednak wraz z pojawieniem się na rynku medycznej marihuany, rozpoczął się proces ograniczania prób ograniczenia sprzedaży tego specyfiku. Wskazując na psychoaktywne właściwości leków, zaczęto nakładać na producentów liczne wymogi i restrykcje prawne ograniczające obrót lekami zawierającymi w sobie olej konopny. Przepisy nie były jednak w żadnym przypadku skierowane bezpośrednio pod adresem marihuany. Nie były również tworzone z myślą o wyeliminowaniu jej z obiegu. Przepisami zostały objęte wszystkie rodzaje leków, nowe przepisy zmuszały jedynie producentów do umieszczania na etykietach pełnych informacji o wytwarzanym przez siebie produkcie. Wymienione przepisy prawne zostały zawarte w uchwalonym w 1906 roku Pure Food and Drug Act. Ustawa była na tyle ważna, że był to precedens, pozwalający odtąd władzy USA na interwencje na amerykańskim rynku farmaceutycznym.

Skutki prawne Pure Food and Drug Act na rynku konopi znalazły swoje odzwierciedlenie w Marihuana Tax Act z 1937 roku, który to zadał skuteczny cios całej gałęzi przemysłu konopnego.

W swojej treści nie zakazywał on wprawdzie obrotu marihuaną przeznaczoną na cele medyczne, a ,,jedynie’’ nakładał na nią niezwykle wysokie podatki, które to praktycznie wykluczały marihuanę z obrotu na jakimkolwiek rynku. Z czasem powstawały kolejne restrykcje ograniczające obrót marihuaną, również tą medyczną. Powody do tego nie zawsze były podyktowane względami medycznymi, czy choćby walką z uzależnieniami. Niechęć do marihuany była powodowana częściowo faktem, iż była ona jednym ze znaków rozpoznawczych znienawidzonych przez elitę waszyngtońską hipisów. Marihuanie nie pomagał również fakt, że swoją popularność zawdzięczała w dużej mierze niechcianym od zawsze meksykańskim imigrantom.

Za administracji Richard’a Nixona został uchwalony Controlled Substances Act, który to regulował obrót lekami mogącymi powodować uzależnienia.

Konopie zostały tutaj zakwalifikowane do pierwszej kategori ryzyka. Marihuanę w każdej postaci uznano za substancję silnie uzależniającą i nie posiadającą żadnego zastosowania medycznego. Oznaczało to, że marihuana została całkowicie zakazana w obrocie w jakiejkolwiek postaci. Ten akt prawny był szeroko protestowany w środowisku medycznym i nie tylko. Protesty odniosły pozytywny skutek, gdyż już w 1972 roku przeniesiono marihuanę do drugiej kategorii, co umożliwiło stosowanie jej w medycynie. Sytuacja miała się jeszcze poprawić w latach 80, kiedy amerykańska Narodowa Akademia Nauki opublikowała raport potwierdzający lecznicze właściwości marihuany.

Niestety, mimo pozytywnego oddźwięku, ostatecznie zdecydowano się na przywrócenie marihuany do pierwszej kategori ryzyka. Decyzja ta została podyktowana naciskiem ze strony Amerykańskiej Agencji do Walki z Narkotykami (DEA), która uważała, iż sprowadzenie marihuany do drugiej kategorii fałszywie sugeruje jej nieszkodliwość. Kongres poparł tą decyzje w efekcie czego sprzedaż, zakup, posiadanie, a ostatecznie nawet badania, okazały się niemożliwe. Jednakże mimo zakazu prowadzenia badań nad leczniczymi właściwościami marihuany, bez oporów stosowano rozmaite luki prawne kontynuując badania potwierdzające pozytywny wpływ konopi włóknistych na zdrowie i samopoczucie pacjentów.

Zmiana przyszła w roku 1996 w stanie Kalifornia, gdzie kongres stanowy uchwalił Propozycje nr 215, która to pozwoliła mieszkańcom Kaliforni na używanie marihuany w celach medycznych.

Przepisy te były w oczywistej sprzeczności do przepisów federalnych, które to w dalszym ciągu zakazywały tego rodzaju kuracji. Dwa lata później Kalifornia poszła jeszcze dalej pozwalając na badanie medycznych właściwości konopi.

W ślad za Kalifornią podążyły inne stany USA jak Arizona, która jeszcze w tym samym roku uchwaliła Propozycje nr 200, pozwalającą lekarzom na wypisywanie recept na marihuanę lub produkty będące jej pochodną. Dwa lata później za medyczną marihuaną opowiedziały się stany: Waszyngton, Oregon, Alaska i Nevada. Następnie w ich ślady poszły również inne stany.

W związku z tym, że uchwalane prawo stanowe znajdowało się w jawnej sprzeczności z nadrzędnym prawem federalnym, w 2009 ropku ustanowiono kompromis. Podwładni władzy federalnej czyli np. FBI i DEA miały ,,nie skupiać swoich zasobów na walce z użytkownikami, dystrybutorami i producentami medycznej marihuany.’’

Jednakże, mimo ugody, stronnicy medycznej marihuany z Kaliforni poszli o krok dalej, czego przykładem było miasto Oakland, które zdecydowało się przeznaczyć środki publiczne na pomoc w uprawie medycznej marihuany. Z biegiem lat kolejne stany zezwalały to na medyczne wykorzystywanie, to na uprawę, to na badania marihuany. Jednakże obowiązujący do dzisiaj Controlled Substances Act jasno stwierdza, że marihuana w każdej postaci i formie jest środkiem nielegalnym. Oznacza to, że w chwili obecnej istnieje pewnego rodzaju paradoks, w którym to prawo Stanów Zjednoczonych zakazuje, i pozwala na stosowanie medycznej marihuany jednocześnie. Dyskusja nad legalnością i właściwościami medycznej marihuany w USA jest wciąż otwarta, i pozostaje do dziś dzień obiektem gorącej debaty publicznej.