RZS, Reumatoidalne zapalenie stawów – co warto wiedzieć? | Blog

Co warto wiedzieć o RZS?

Pomimo tego, że świadomość społeczna na temat chorób i schorzeń systematycznie wzrasta, to jednym z najczęściej bagatelizowanych schorzeń pozostaje reumatoidalne zapalenie stawów zwane dawniej również artretyzmem lub gośćcem przewlekłym postępującym. Co jednak warto wiedzieć o RZS? Jakie są przyczyny tej choroby, jak ją rozpoznać po objawach i w jaki sposób wygląda jej leczenie?

Czym jest reumatoidalne zapalenie stawów?

W pierwszej kolejności warto wskazać, czym tak naprawdę jest RZS. Choroba pierwszy raz opisana została już w 1800 roku przez A.J.Landre-Beauvais’a, który scharakteryzował ją jako immunologicznie zależną chorobę tkanki łącznej. Posługując się nowszym opisem choroby, jest to symetryczne zapalenie stawów, powikłania układowe narządów ruchu i liczne zmiany pozastawowe. W najprostszym jednak ujęciu RZS należy rozumieć jako chorobę dotykającą stawów i upośledzającą tym samym możliwości ruchowe.

Kogo dotyczy reumatoidalne zapalenie stawów?

Wbrew pozorom reumatoidalne zapalenie stawów nie jest rzadką chorobą. Współcześnie szacuje się, że jest jedną z najczęściej występujących chorób dotykających układu nerwowego człowieka i może dotyczyć nawet dwóch procent populacji powyżej piętnastego roku życia. Statystyki zachorowań w Polsce wskazują, że każdego roku odnotowuje się nawet 16 tysięcy nowych przypadków wykrycia reumatoidalnego zapalenia stawów – najczęściej u osób w okolicach 35-50 roku życia. Jednocześnie warto podkreślić, że na chorobę najbardziej narażone są kobiety – przypadki wystąpienia RZS u kobiet są trzy razy częstsze niż u mężczyzn.

Czy chorobę da się wyleczyć?

Pomimo aktywnych i postępujących badań nad reumatoidalnym zapaleniem stawów, lekarzom nie udało się jeszcze dokładnie określić przyczyn jego występowania, a tym samym nie istnieje możliwość całkowitego wyleczenia schorzenia. Współczesna medycyna opierająca się na jak najwcześniejszym wykryciu schorzenia bazuje wyłącznie na ograniczeniu dolegliwości, poprawieniu jakości życia oraz zatrzymaniu dalszego postępowania i rozwoju choroby – zanim dojdzie do nieodwracalnych uszkodzeń tkanki stawów i dysfunkcji organizmu.

RZS – przyczyny schorzenia?

Jak wskazane zostało już powyżej, dokładne przyczyny występowania reumatoidalnego zapalenia stawów pozostają wciąż nieodkryte przez współczesną medycynę. Podejrzewa się jednak, że na występowanie i rozwój tej jednostki chorobowej wpływają między innymi:

Zaburzenia nabytej odporności immunologicznej – wpływają nie tylko na zapoczątkowanie choroby, ale również na jej przebieg zaostrzając zwykłe zapalenia tkanek stawowych w reumatoidalne zapalenie stawów.
Czynniki genetyczne – wskazują na to badania przeprowadzone u bliźniąt jednojajowych. Wykrycie RZS u jednego bliźniaka skutkowało szansą wystąpienia reumatoidalnego zapalenia stawów u drugiego z prawdopodobieństwem nawet 50%.

Objawy – jak wykryć RZS?

Wczesne wykrycie i zdiagnozowanie choroby oraz podjęcie leczenia, jest niezwykle istotne w kontekście zachowania sprawności ruchowej oraz powstrzymania dalekosiężnych skutków RZS. Objawy RZS zależne są jednak od stopnia rozwoju choroby. Tak też na wstępnym etapie symptomy dotyczą najczęściej małych stawów rąk i stóp – pojawiają się ból i obrzęki, które dają o sobie znać podczas ruchu. W pierwszej fazie choroba rzadziej dotyka większych stawów, jak chociażby stawu barkowego, kolanowego czy skokowego. Istotnym ułatwieniem w diagnozie reumatoidalnego zapalenia stawów jest fakt, że wszelkie dolegliwości stawowe pojawiają się zawsze symetrycznie, tj. po obu stronach ciała – w dwóch stawach kolanowych, w dwóch stawach barkowych, etc.

Oprócz dolegliwości stricte stawowych, RZS objawia się również ogólnym uczuciem znużenia, stanem podgorączkowym i zmniejszeniem apetytu – z tych też powodów RZS jest bardzo często mylony z przeziębieniem czy grypą.

Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów

Pomimo tego, że współczesna medycyna nie znalazła jeszcze lekarstwa na RZS i nie jest możliwe całkowite wyleczenie, to warto jak najszybciej poprawnie zdiagnozować RZS i podjąć leczenie farmakologiczne skutkujące zatrzymaniem rozwoju choroby i zmniejszeniem dolegliwości bólowych. Wcześniejsze wykrycie RZS daje szansę zachowania normalnej ruchomości, a tym samym prowadzenia życia w dotychczasowej formie. Już po wstępnej diagnozie jako „RZS”, kieruje się pacjenta na specjalistyczne testy medyczne określające postęp choroby. Warto podkreślić, że tego typu badania powtarzane mniej więcej co dwa lata – w celu określenia kierunku rozwoju choroby i skuteczności zastosowanej metody leczenia.

Podstawą w leczeniu RZS są leki wpływające na przebieg choroby, a to lefunomid, sulfasalazyna czy arechina. Ich stosowane powstrzymuje rozwój i powstawanie nowych komórek zapalnych, a tym samym wpływa na możliwość dalszego wykorzystania ruchomości poszczególnych stawów. Ostatnimi czasy dużą popularność w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów znajdują leki biologiczne, które podaje się już w pierwszej fazie choroby. Prowadzone badania wskazują, że ich skuteczność jest znacznie większa, jednak ze względów medycznych podaje się je dopiero po przeprowadzonej i nieskutecznej terapii lekami wpływającymi na przebieg choroby.
W leczeniu RZS niezwykle istotna jest również rehabilitacja, która skutkuje poprawieniem ruchomości stawów zaatakowanych przez chorobę.

Szybkie porady

W jaki sposób radzić sobie jednak z reumatoidalnym zapaleniem stawów pomimo odbywanej terapii medycznej?

Przede wszystkim powinniśmy:

Dbać o prawidłową i zbilansowaną dietę, zwłaszcza bogatą w ryby i owoce morza pełne substancji zmniejszających stany zapalne.
Unikać infekcji, zwłaszcza wirusowych – mogą przyspieszać rozwój RZS.
Ruszać stawami – pomimo dolegliwości bólowych, rehabilitacja manualna jest niezwykle ważna w leczeniu RZS.
Utrzymywać odpowiednią masę ciała dla naszego wzrostu – nadwaga dodatkowo obciąża stawy i zaostrza stany zapalne.
Wykorzystywać wszystkie stawy równomiernie, bez nadwyrężania poszczególnych fragmentów naszego układu ruchowego – czynności powinniśmy wykonywać dwiema rękami.